به نام حضرت باران

نوشته: د. یحیی رمزی محسن

برگردان: اسماء خواجه زاده

افراد زیادی از مذاهب مختلف به میراث اهل بیت (ع) توجه نشان داده‌اند، به نحوی که تألیفات متعددی درباره سیره حضرت زهرای بتول (ع) نوشته شده است. نوشته پیش رو به بیان تألیفاتی می‌پردازد که از قرن دوم هجری با موضوع حضرت زهرا (ع) به رشته تحریر درآمده است. ابومخنف، لوط بن یحیی بن سعید ازدری (ت 157 هـ/ 773 م) تا قرن چهارم هجری نخستین کسی است که درباره حضرت زهرا (س) اثر تألیف کرده است.

این نوشته شامل کتاب‌هایی که روایات منقول از حضرت صدیقه (ع) را آورده‌اند، مانند مسند احمد بن حنبل و بحار علامه مجلسی، نمی‌شود. هم‌چنین شامل تالیفاتی که به زبان‌های غیرعربی ـ مثلا فارسی ـ نوشته شده نمی‌شود. این نوشتار بر اساس سیر تاریخی تدوین شده و بر حسب قرن تألیف اثر عنوان‌بندی شده است.

تصنیفات قرن دوم:

1ـ کتاب خطبة الزهراء (ع)

ابومخنف، لوط بن یحیی بن سعید ازدی (ت 157 هـ / 773 م). شیخ طوسی آن را در الفهرست آورده و کتاب را متعلق به او دانسته است. صاحب الذریعه اسم کتاب را چنین گفته است: «خطبة الزهراء لأمیرالمؤمنین لم یذکر شیء منها فی نهج البلاغة».

تصنیفات قرن سوم:

2ـ اخبار الفاطمیات

مدائنی، علی بن محمد بن عبدالله إخباری (ت 225 هـ/ 839 م). الندیم از او در الفهرست نام برده و تعداد کتاب‌هایش را بسیار شمرده و نام این کتاب را «الفاطمیات» عنوان کرده است. هم‌چنین الصفدی (ت 746 هـ)، و بغدادی (ت 1339 هـ)، و صاحب الذریعه از آن نام برده‌اند.

3ـ تزویج فاطمه (رض)

ابن ابی الدینا، عبدالله بن محمد بن عبید بن سفیان قرشی اموی (ت 281 هـ/ 894 م). الندیم درباره او گفته: «او پرهیزگار و زاهد و عالم به اخبار و روایات بود»، و سپس مصنفات بسیار برای او برشمرده و از این کتاب اسم برده که گم شده است.

4ـ اخبار فاطمة و منشأها و مولدها

الغلابی، محمد بن زکریا بن دینار (ت 298 هـ/ 910 م). نجاشی از او نام برده و کتاب را متعلق به او ذکر کره است. هم‌چنین صاحب الذریعه، و خوئی، و زرکلی هم از او نام برده‌اند.

 ...